Zapraszamy na festiwal i spotkanie z redaktorkami "Cwiszn":
"CWISZN" | PROMOCJA na Festiwalu Łódź czterech kultur

Termin: 16.09.2011
Miejsce wydarzenia: księgarnia-kawiarnia mała litera
Godz.: 14:00 - 15:00
Wydarzenie niebiletowane
Uczestnicy spotkania: Karolina Szymaniak (redaktorka naczelna), Anna Szyba, Beata Czarkowska

Łódź Czterech Kultur
Organizatorem ŁCK 2011 jest Centrum Dialogu im Marka Edelmana w Łodzi. Festiwal wyrasta z bogatej tradycji Łodzi wielokulturowej i ma charakter interdyscyplinarny. Tegoroczna, druga edycja pod hasłem „Mistrzowie” zachęca do spotkania z twórczością wybitnych przedstawicieli świata sztuki działających na styku różnych kultur.
Gościem specjalnym festiwalu będzie Etgar Keret – jeden z najgłośniejszych współczesnych pisarzy i reżyserów izraelskich. Program filmowy, poświęcony zjawiskowemu charakterowi etnicznego humoru żydowskiego, zdominuje twórczość Mela Brooksa. W ramach programu muzycznego wystąpi polska formacja Czesław Śpiewa oraz gość z Izraela, urodzony na Ukrainie wirtuoz akordeonu – Vitaly Podolsky. Zagrają także Aleksiej Siemieniszczew oraz alterntywne Łąki Łan i Deriglasoff  Band.
Dyskusjom na temat literatury zostanie nadana osobista perspektywa. O Czesławie Miłoszu opowiedzą m.in. Adam Michnik i Adam Zagajewski. Polscy i rosyjscy pisarze wielkiego formatu zostaną przedstawieni z punktu widzenia tłumaczy. Wydarzenia teatralne skupione będą wokół Hanocha Levina, mistrza współczesnego teatru izraelskiego. Obok premiery nieznanej w Polsce sztuki „Udręka życia” (Teatr Jaracza w Łodzi) pojawi się nagradzany spektakl teatru IMKA pt. „Sprzedawcy gumek”. Specjalnym gościem zaplanowanego na 23-24 września epilogu będzie Raimund Hoghe – reżyser i wyjątkowa osobowość teatru tańca oraz wieloletni uczeń legendarnej Piny Bausch.
Sztuki wizualne to konfrontacja klasyki z młodością. Festiwal rozpocznie obszerny i premierowy przegląd ostatnich prac klasyka polskiego malarstwa, Jacka Sempolińskiego. Zostanie również pokazany „Statut Kaliski” ilustrujący zaangażowanie Żydów w życie państwa polskiego, autorstwa Artura Szyka. Czesław Miłosza będzie tematem i inspiracją działań studentów łódzkiej ASP.
Pełny opis wydarzeń festiwalowych przesyłamy w załączeniu. Kalendarium ŁCK 2011 dostępne jest na stronie www.4kultury.pl w zakładce Program.

ŁÓDŹ CZTERECH KULTUR
„MISTRZOWIE”
13-17 września 2011
Historia Łodzi, miasta o bogatych tradycjach wielokulturowości, od dawna fascynuje historyków, kulturoznawców, artystów i mieszkańców miasta. Związki pomiędzy Żydami, Niemcami, Rosjanami i Polakami stanowią fundament naszej świadomości społecznej i przynależności kulturowej.
Z nich wyrasta festiwal Łódź Czterech Kultur, który jest próbą nawiązania dialogu skupionego na tym, co – niezależnie od pochodzenia – łączy nas w kulturze i sztuce.
W ubiegłym roku festiwal odbył się pod hasłem „Powroty” i zachęcał do zwrócenia się ku korzeniom, uznanym ideom i wartościom. Tegoroczna edycja będzie kontynuować tę myśl pod hasłem „Mistrzowie”. Mistrz to ten, kto posiada niekwestionowany autorytet ze względu na dorobek twórczy i postawę życiową. To także ten, którego otaczają uczniowie. Ci ostatni są równie ważni, ponieważ wskazują, w jaki sposób czerpać z dorobku mistrzów. Dlatego festiwal podejmie próbę zmierzenia się ze współczesną potrzebą autorytetów nie poprzez kwestionowanie, ale wskazywanie ich aktualności.

TEATR
Przez wydarzenia teatralne poprowadzi nas trzech mistrzów.
Najważniejsze z nich, skupione będą wokół osoby i twórczości Hanocha Levina - mistrza współczesnego teatru izraelskiego. Obejrzymy trzy spektakle z Warszawy i Łodzi: obecny w repertuarze Teatru Nowego i doceniony przez krytykę „Mord”, prapremierę spektaklu przygotowanego przez Teatr im. S. Jaracza według nieznanej w Polsce sztuki Levina pt. „Udręka życia” oraz nagradzany spektakl teatru IMKA pt. „Sprzedawcy gumek”. Levinowi poświęcona będzie dyskusja z udziałem badaczy oraz przyjaciół izraelskiego dramaturga, m.in. Daniego Tracza i Michała Handelzaltsa. Towarzyszyć jej będzie wystawa fotografii autorstwa Gadi Dagona dokumentujących inscenizacje dramatów Hanocha Levina, przygotowana przez instytut dramatu izraelskiego w Tel Awiwie.
Na festiwalu zagości również Leo Kantor – emigrant 1968 roku, aktor i znawca filmu dokumentalnego, znany także jako organizator wielu międzynarodowych seminariów i dyskusji na temat Holocaustu, tolerancji oraz praw człowieka. Kantor przedstawi swoje dramatyczne losy w monodramie „Tam gdzie rosną porzeczki” (pierwotnie wystawianym pod tytułem „Wyjechać ze skrzypcami”).
Specjalnym gościem zaplanowanego na 23-24 września epilogu będzie Raimund Hoghe – reżyser teatru tańca i wieloletni uczeń legendarnej Piny Bausch. Hoghe wystąpi ze spektaklem „L’apres midi” i przedstawieniem-wykładem „Lecture: Body, performance, space”. Sam twórca wyznaje: „Przez wiele lat tworzyłem słowami. Ciało za słowem było niewidzialne. Teraz tworzę ciałami – swoim i tancerzy. Pomiędzy tworzeniem słowami a tworzeniem ciałem ostatecznie zatarła się dla mnie różnica”.

SZTUKI WIZUALNE
Program sztuk wizualnych reprezentują w tym roku dwa ważne nazwiska. Festiwal rozpocznie obszerny przegląd prac klasyka polskiego malarstwa, Jacka Sempolińskiego, uczestnika legendarnego Arsenału i wychowawcy wielu artystycznych pokoleń. Pięć lat temu artysta deklarował, że definitywnie zarzuca działalność wystawienniczą. Udało się jednak przekonać mistrza, aby przyjął zaproszenie festiwalu. W Ośrodku Propagandy Sztuki zostanie pokazanych ponad 50 obrazów i 200 rysunków zainspirowanych znakami różnych kultur. Cykl pochodzi z ostatnich lat twórczości artysty, wystawa w Łodzi będzie jego pierwszą publiczną prezentacją.
Zaprezentowane zostanie również dzieło Artura Szyka, wielkiej postaci międzynarodowej grafiki, głęboko związanej z historią i kulturą Polski. Na wystawę złożą się m.in. grafiki i rysunki z cyklu „Statut Kaliski”, w którym na 45 kartach artysta przedstawił w formie miniatur polsko-żydowskie dzieje: od XIII wieku, kiedy Żydom w Polsce nadany został przez księcia Bolesława Pobożnego tytułowy Statut Kaliski, czyli przywilej, który określał ich status prawny, poprzez udział Żydów w polskich walkach narodowo-wyzwoleńczych aż po ich obecność w Legionach Piłsudskiego. Jedna plansza dedykowana była rodzinnej Łodzi. W programie towarzyszącym wystawie przewidziano projekcję filmu „Artur Szyk – iluminator” i spotkanie z reżyserem dokumentu. Odbędą się również warsztaty dla początkujących grafików inspirowane karykaturami Szyka, skierowane do młodzieży i dorosłych oraz warsztaty tworzenia wycinanki skierowane dla dzieci.
Projekt „Architektura przymusu” zwróci uwagę na opresyjne funkcje architektury. Do jego realizacji zostali zaproszeni artyści polscy i zagraniczni: Herman van den Boom (Belgia), Artur Chrzanowski, Marek Domański, Tomasz Ferenc, Konrad Grajner, Virgilio Fereyra (Portugalia), Weronika Łozińska. Efekty projektu zostaną zaprezentowane w postaci wystawy fotograficznej w bunkrze przeciwatomowym na terenie EC4. W ramach projektu „Noc z mistrzem” tematem i inspiracją interdyscyplinarnych działań studentów ASP będzie postać Czesława Miłosza. Dialog młodych artystów z twórczością i osobowością Miłosza zrealizuje się m.in. w formie fotografii, rysunku, wideo i akcji z udziałem publiczności.

MUZYKA
Tegoroczny program muzyczny skierowany jest szczególnie do młodego słuchacza i szerokiej publiczności. W pierwszym dniu festiwalu na rynku Manufaktury zagra gość z Izraela, urodzony na Ukrainie wirtuoz akordeonu – Vitaly Podolsky. Szaloną mieszankę muzyki żydowskiej, ukraińskiej, jazzu i energii rockowej zagranej na akordeonie poprzedzi występ polskiej formacji Czesław Śpiewa. Jej frontmanem jest Czesław Mozil  – wokalista, kompozytor, akordeonista, znany szerokiej publiczności jako juror popularnego „X-Factor”. Vitaly Podolsky wystąpi również wraz z zespołem w studiu Radia Łódź.
W klubie Szafa wystąpi Aleksiej Siemieniszczew – gawędziarz i poeta, na co dzień udzielający się w kapeli klezmerskiej Maminy Deti. W repertuarze Siemieniszczewa znajdują się dawne i współczesne rosyjskie piosenki poetyckie oraz utwory opisujące życie w ukochanym mieście barda – Odessie. Odessa od lat 20-ych pod względem dźwiękowym stanowiła mieszankę muzyki jazzowej, ognistych tańców rosyjskich, folku żydowskiego i cygańskiego oraz nostalgicznych ballad kozackich i ukraińskich. Siemieniszczew wykona z Lechem Dyblikiem piosenki rosyjskie i radzieckie podczas koncertu pt. „Nam współczuć nie trzeba”.
Projekt muzyczny dla dzieci w oparciu o poezję Juliana Tuwima przedstawi Piotr Salaber, autor muzyki do kilkudziesięciu spektakli teatralnych. W ramach festiwalu utwory z płyty "Lokomotywa" zostaną wykonane z udziałem łódzkiej orkiestry średniej szkoły muzycznej. Popis gry da również Alexander Paperny – niegdyś związany z Moskwą, obecnie mieszkający w Niemczech dyrygent i wirtuoz bałałajki. Podczas koncertu pt. „Cichy Don” wystąpi z Russian Consort Trio. Niedoceniania w Polsce bałałajka okazuje się w rękach Papernego instrumentem dorównującym skrzypcom w szalonych popisach Yehudi Menuhina czy gitarze akustycznej w rękach Paco De Lucii. Paperny poprowadzi również mistrzowski warsztat gry na bałałajce razem z łódzkim zespołem Bałałajki wykonującym na tradycyjnych instrumentach ludowe melodie Europy Środowo-Wschodniej. Ponadto w ramach festiwalu odbędą się warsztaty izraelskich tańców ludowych skierowane do dzieci oraz do młodzieży i dorosłych.
W programie festiwalu brzmienia różnych kultur zostaną skonfrontowane z alternatywą. Zagra m.in. Łąki Łan – niezwykle widowiskowa grupa, której koncerty są jednocześnie formą spektaklu i happeningu, a muzycy występują poprzebierani za owady. Głównym elementem charakterystycznej dla Łąki Łan energetycznej mieszanki muzyki tanecznej z rockiem i elektroniką jest funk. Gwiazdą koncertu będzie Deriglasoff  Band – alternatywna kapela rockowa. Olaf Deriglasoff to już legenda niezależnego rocka. Zaczynał w latach 80-ych od słynnego jarocińskiego koncertu zespołu Dzieci Kapitana Klosa. Ponadto udzielał się jako muzyk Kazika, Kazika Na Żywo, zwariowanej Apteki i wielu innych zespołów. Od kilku lat komponuje muzykę pracując już wyłącznie z własnym zespołem.

LITERATURA
Dyskusjom na temat literatury zostanie w tym roku nadana osobista perspektywa.
O pisarzach wielkiego formatu z punktu widzenia tłumaczy opowiedzą pod hasłem „Moi Polacy, Moi Rosjanie” Natalia Gorbaniewska i Adam Pomorski. Gorbaniewska to wybitna współczesna poetka rosyjska, związana z kulturą opozycyjną, autorka przekładów literatury polskiej na język rosyjski. Adam Pomorski tłumaczy z kolei literaturę piękną z rosyjskiego, białoruskiego i ukraińskiego. W jego dorobku znajdują się przekłady powieści Fiodora Dostojewskiego oraz wierszy Wielemira Chlebnikowa, Osipa Mandelsztama i Anny Achmatowej.
W roli interpretatora literatury niemieckiej wystąpi Adam Zagajewski, znany przede wszystkim jako poeta i prozaik. Publiczności festiwalowej da się poznać tym razem jako wielbiciel Rilkego i Hofmannsthalla. W spotkaniu weźmie udział Zdzisław Jaskuła, który w ostatnim czasie przełożył utwory Brechta i Benna.
W rozmowie poświęconej Czesławowi Miłoszowi obok Natalii Gorbaniewskiej, wybitnej poetki i tłumaczki poezji Miłosza wezmą udział przyjaciele Noblisty, Adam Michnik i Adam Zagajewski. Spotkanie poprowadzi autor biografii Miłosza, Andrzej Franaszek. Poecie będzie także poświęcona „Noc z mistrzem” – interdyscyplinarny projekt artystyczny studentów łódzkiej ASP.
Postać Pawła Hertza, związanego z Łodzią eseisty, tłumacza i edytora żydowskiego pochodzenia przypomni spotkanie z Markiem Zagańczykiem, przyjacielem i opiekunem jego dorobku. Jak wspomina Wojciech Karpiński „Hertz żył w okresie trudnym dla polskiego słowa, dla polskiej pamięci. A zrobił dla polskiego słowa, dla naszej pamięci niewypowiedzianie wiele. Zadziwia ogrom jego dokonania: jako poety, prozaika, tłumacza, edytora”. Hertz opracował m.in. wielotomowe edycje dzieł Iwana Turgieniewa, Lwa Tołstoja i Fiodora Dostojewskiego W powojennej Łodzi spędził pięć lat swojego życia.
Gościem specjalnym festiwalu będzie jeden z najgłośniejszych współczesnych pisarzy izraelskich, autor scenariuszy filmowych, ciekawie zapowiadający się reżyser filmowy, Etgar Keret. Spotkanie z autorem „Pizzerii Kamikaze” i filmu „Meduzy” poprowadzi Michał Sobelman.

FILM
Projekt „Born to kvetch” zwróci uwagę na zjawiskowy charakter etnicznego humoru żydowskiego i będzie składać się z dwóch części. Pierwszą zdominuje twórczość Mela Brooksa, reżysera o polsko-żydowskich korzeniach, specjalizującego się w parodiach filmów i gatunków filmowych. Brooks najczęściej kojarzony jest z tytułami takimi, jak: "Kosmiczne jaja", "Robin Hood: Faceci w rajtuzach" i "Dracula - wampiry bez zębów". W ramach festiwalu Łódź Czterech Kultur przypomnimy natomiast jego wcześniejsze produkcje: debiut "Producenci" z 1968 roku, a także "Młody Frankenstein" czy "Historia świata: część I".
Ponadto zostaną pokazane filmy innych reżyserów świadczące o obecności tradycji humoru żydowskiego w kulturze. Będą to m.in. „No i co, doktorku” (reż. Peter Bogdanovich), „Zwariowany profesor” (reż. Jerry Lewis), „Śpiewak jazzbandu” (reż. Alan Crosland) czy „Danny Rose z Broadwayu” (reż. Woody Allen).
Projekcjom towarzyszyć będzie wykład Knuta Andreasa Grimstada, prelekcje wykładowców z Uniwersytetu Łódzkiego oraz panel dyskusyjny poświęcony filozofii humoru żydowskiego.